«Τζένη άσε τις σφαίρες του ουρανού να κυλάνε…
Τζένη για μένα είσαι ήλιος και λάμψη αστεριών..»
Η καινούργια παράσταση της Σοφίας Αδαμίδου «Τζένη και Μαρξ» στηρίχθηκε στις επιστολές από αντάλλαζε ένα από τα δημοφιλή ζευγάρια του παρελθόντος. Η αριστοκράτισσα Τζένη φον Βεστφάλεν και ο φτωχός φοιτητής Καρλ Μαρξ γνωρίζονταν από τα νιάτα τους και μεγαλώνοντας ερωτεύτηκαν σφόδρα. Το ανδρόγυνο αυτό αποτέλεσε υπόδειγμα συντροφικότητας και κοινής πορείας μέσα από ιδέες και αγώνες που άλλαξαν τον κόσμο.
Η διαδρομή τους δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Οι ριζοσπαστικές αξίες του Μαρξ ήταν η αιτία πολλαπλών εξοριών και έλλειψης οικονομικών πόρων. Οι ανατρεπτικές σκέψεις ήταν δύσκολο να βρουν στήριγμα από την καθεστηκυία τάξη, αφού εκείνη βρισκόταν πάντα στο στόχαστρό του. Η Τζένη ερχόταν σε άμεση επαφή με την πρώτη ύλη που γέννησε τα πιο σημαντικά έργα του φιλοσόφου, όπως το «Κεφάλαιο», το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» κ.α. Η ίδια μάλιστα ήταν γραμματέας του, δακτυλογραφώντας τα δυσανάγνωστα κείμενα του άντρα της.
Η υποστήριξη αυτή βοήθησε κατά ένα σημαντικό ποσοστό στον σχηματισμό του συγγραφικού έργου του Μαρξ. Τον ακολούθησε στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι και στο Λονδίνο, οπού διαδραματίζονταν οι πιο σημαίνουσες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις. Κατά την διάρκεια της παράστασης πραγματοποιούνται αναδρομές στο παρελθόν με τη βοήθεια μουσικής επένδυσης και φωτογραφικού υλικού, αλλά κυρίως με στιγμές έμπνευσης της νεότερης εκδοχής του Μαρξ.
Ο Γιώργος Παππάς που υποδύεται τον διάσημο φιλόσοφο κάνει μικρές και σύντομες εμφανίσεις στο έργο, χαρίζοντας φρέσκια πνοή και ενδιαφέρουσες εναλλαγές. Η παρουσία του αποτελεί επιστροφή στα πρώιμα χρόνια της συγγραφικής του ακμής, απέναντι στην «σύγχρονη» αφήγηση της Τζένης που ξετυλίγεται κατά την τελευταία περίοδο της ζωή τους, όταν αυτή είναι πια 72 ετών.
Το παίξιμο της Μαρίας Κανελλοπούλου μας θυμίζει τι σημαίνει ηθοποιός, καθώς παρουσιάζει το πολυεπίπεδο ταλέντο ενός ώριμου καλλιτέχνη. Αντιμετωπίζει έναν στιβαρό μονόλογο με προκλήσεις και κατορθώνει να τον βγάλει εις πέρας μέσω μιας αξιέπαινης ερμηνείας. Είναι απίστευτα συνεπής στα πλαίσια του ρόλου της και αποδίδει εξαιρετικά διατηρώντας σταθερό το τέμπο από την αρχή έως το τέλος του έργου.
Συνοψίζοντας, η Τζένη έζησε στη σκιά ενός μεγάλου άνδρα και τον ακολούθησε στην περιπετειώδη ζωή του. Συνειδητά πέταξε από πάνω της τον τίτλο της βαρόνης και ασπάστηκε την κουμμουνιστική φιλοσοφία, αφού γοητεύτηκε από τις ανώτερες ιδέες του φιλοσόφου για ένα δικαιότερο αξιακό σύστημα. Καθρεφτίζει την γυναίκα σύμβολο των περασμένων αιώνων, η οποία δρούσε με υπομονή και στωικότητα στο παρασκήνιο, συντελώντας έτσι σε κάθε μεγαλόπνοο σχέδιο.
Να προσθέσουμε στο τέλος την ατμοσφαιρική μουσική που συνέθεσε ο Σταμάτης Κραουνάκης για χάριν της παράστασης. Η ενσωμάτωση μουσικών μερών αναδεικνύουν τις ψυχολογικές διακυμάνσεις της ηρωίδας. Ο μονόλογος της Τζένης θα συνοδευτεί κατά καιρούς από ένα κομμάτι που χαρακτηρίζει τον δυνατό και τρυφερό τους δεσμό. Ο νεαρός Μαρξ ερμηνεύει κι εμείς ακούμε στίχους βγαλμένους από τα ρομαντικά γράμματα που μοιραζόταν το άλλοτε νέο ζευγάρι. Η ευαισθησία και ο έρωτας φαίνεται να αγγίζει ακόμα και τις πιο δυνατές προσωπικότητες της ιστορίας…
Χριστίνα Χανιώτου