Η Πόρνη από Πάνω | Κριτική Παράστασης

Η Πόρνη από Πάνω, του Σταμάτη Πατρώνη

Λίγα λόγια για το έργο

Η Ερατώ μια κοπέλα από την επαρχία κυνηγάει τ’ όνειρο (της) να φύγει για την Αθήνα για να ξεφύγει από τον οικογενειακό και κοινωνικό ζυγό που την σφίγγει. Παντρεύεται τον Λευτέρη- αστυνομικό- νομίζοντας πως θα βρει τον έρωτα, την αγάπη και το σεβασμό στο πρόσωπό του.

Ο Αντώνης Τσιπιανίτης γράφει εναν μονόλογο που ακόμα και δέκα χρόνια μετά –διάρκεια της παράστασης– στέκει περήφανα επίκαιρος πάνω στο θέμα της κακομεταχείρισης του γυναικείου φύλου και της διεφθαρμένης αστυνομοκρατίας.

Λίγα λόγια για την παράσταση

Ενάμιση, σχεδόν, χρόνο μετά, θέατρο. Σε θέατρο ανοιχτό, στο υπέροχο θέατρο Πέτρας, στην Πετρούπολη. Πάνω εκεί ψηλά παρέα με το φεγγάρι, παρέα με το αεράκι που φυσά και σε αναγκάζει να ρίξεις πάνω σου μια ψιλή ζακέτα. Η σκηνή του θεάτρου, ο κόσμος, η ηθοποιός. Σίγουρα όνειρο θερινής νυκτός.

Ο χρόνος του θεατρικού έργου διαφέρει σημειωτικά με τον χρόνο της παράστασης. Εκεί δεν υπάρχει πανδημία, εδώ υπάρχει. Όλοι, σχεδόν, παρά τον εξωτερικό χώρο με το αεράκι να μας φυσά φορούσαμε μάσκες. Ο κοινωνιολογικός, σημασιολογικός δείκτης , όμως, δεν διαφέρει καθόλου με τον σημερινό. Ίδια θέματα επικρατούν και απασχολούν την κοινωνία μας, χωρίς καμία λύση και εξέλιξη. Εξού και η τραγική επικαιρότητα του έργου.

Στο θέατρο έφτασα με καλή διάθεση, καθώς είχα καιρό να δω θέατρο, αλλά δεν πήγα με κάποιον ενθουσιασμό για την ίδια την παράσταση πίστευα ότι θα ήταν ένα έργο κοινό, χιλιοειπωμένο και την Κατερίνα Διδασκάλου να «φωνάζει» για τα δικαιώματα των γυναικών. Αλλά, ευτυχώς, διαψεύστηκα. Απόλαυσα την παράσταση, από την αρχή μέχρι το τέλος. Με εκείνη την άκρατη αγνότητα ενός νέου κοριτσιού που βλέπει θέατρο λες για πρώτη φορά.

Ο Καρυωτάκης γι’ αυτό αυτοκτόνησε.

Άκουγε τις φωνές των νεκρών από τον ποταμό του Αχέροντα, και εγώ κάθε βράδυ κούρνιαζα στο κρεβάτι μου. Οι φίλες μου βγαίναν, και εγώ κεντούσα, κεντούσα, κεντούσα. Όλη η εφηβεία μου κρύβεται εδώ, στα συρτάρια μου. Παντού υπάρχει μια Πρέβεζα. Το σπίτι και ο άντρας σου! Δεν το ήξερα ότι τα στραβά μάτια είναι πολύ αγαπητό επάγγελμα στη χώρα μας. Μ’ ενα μη μεγάλωσα. Μημαίκες έπρεπε να μας λένε και όχι γυναίκες

Τα παραπάνω, αποτελούν απόσπασματικές φράσεις από το έργο, που θεώρησα ότι συμπυκνώνουν έναν κάποιο ποιητικό λόγο. Νοηματοδοτούν φανερά το μήνυμα που το έργο θέλει να περάσει. Η καταπίεση της γυναίκας, είναι μια καταπίεση θάνατος, μια καταπίεση αυτοκτονία, εφόσον, αναγκαζόμαστε πολλές φορές, οι περισσότερες γυναίκες, να την δεχτούμε, να την ανεχτούμε γιατί παντού, υπάρχει μια Πρέβεζα, άλλωστε.

Τα στραβά μάτια των αστυνομικών και δη του Λευτέρη απέναντι στην διαφθορά, αποτελεί, σαφώς, μέχρι σήμερα αγαπητό επάγγελμα σε αυτή τη χώρα. Φράσεις και λέξεις/δείκτες μιας κοινωνιολογικής και προσωπικής μαρτυρίας με τρόπο ποιητικό δοσμένα. Ιδιαίτερα όταν ξεστομίζονται και ρέουν με τόση απλότητα, ευκολία και ανθρώπινος μαρτυρικά από το στόμα της εξαιρετικά ταλαντούχας Κατερίνα Διδασκάλου. Χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι, το κείμενο δεν παρουσίασε κάποιες μικρές χιουμοριστικές, τηλεοπτικές ευκολίες.

Η Κατερίνα Διδασκάλου με μαεστρία αλλάζει ρόλους

Mαθημένη πολύ καλά στο κείμενο πάνω, οκτώ χρόνια, σίγουρα έχει εξελίξει τον χαρακτήρα της Ερατούς. Ο σκηνοθέτης Σταμάτης Πατρώνης φέρνει τη Διδασκάλου στην απλή και λιτή γραμμή του ρόλου και πολύ καλά κάνει, δεν θα μπορούσα άλλωστε να φανταστώ αυτό τον ρόλο να παίζεται πομπώδες και θορυβώδες.

Τα σκηνικά (επιμέλεια σκηνικών: Ματθαίος Δαμίγος) στέκονται λειτουργικά, και στο υψος της περιστασης, κλασικά. Υπήρξε, όμως, αυτή τη φορά ένα εξωγενές σκηνικό αντικείμενο, το φεγγάρι! Εξυπηρέτησε άρτια στην ατμόσφαιρα της παράστασης,μια εξομολόγηση στο φεγγάρι, θυμίζοντας έντονα τη Σονάτα του σεληνόφωτος του Γ.Ρίτσου, καθώς και το ‘’Όνειρο στο κύμα’’ του Αλ. Παπαδιαμάντη μιας και οι ποιητικές αναφορές μέσα στο έργο ήταν πολλές.

Οι φωτισμοί της Ελένης Αναγνωστοπούλου στάθηκαν αρωγοί στις σημαντικές εξομολογήσεις της Ερατούς, αλλά και φώτισαν σημασιολογικά τους χρονικούς δείκτες της εξομολόγησης της (παρελθόν) σαν focus art.

H μουσική, σε επιμέλεια του Μιχάλη Ρούμπη και Ιωάννη-Ιόλαου Μανιάτη, συνόδευσαν όμορφα και ατμοσφαιρικά την Κατερίνα Διδασκάλου εκεί όπου έπρεπε.

Η παράσταση υπογραμμίζει την ματωμένη ιστορία της γυναίκας μέχρι σήμερα, την φαλλοκρατική κοινωνία και φυσικά την αστυνομοκρατία. Πιστεύω λόγω της πολιτικής και κοινωνικής επικαιρότητας, η παράσταση σε τραντάζει προσωπικά, ιδεολογικά και συναισθηματικά.