Φέτος τον Ιανουάριο, το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, συμπράττει με το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν και παρουσιάζουν το έργο του Ρ.Β. Φάσμπιτερ «Ελευθερία στη Βρέμη». Το έργο θα παίζει μέχρι τον Απρίλιο του 2023 στο υπόγειο του Κουν.
Πρόκειται για μια αστική τραγωδία, όπου ο συγγραφέας έχει συνθέσει αφορμώμενος από την πραγματική ιστορία της Γκεέσε Γκότφριντ. Η ηρωίδα ήταν μια μεγαλοαστή, έντιμη και θεοσεβούμενη που έσφαξε 15 άτομα και τελικά αποκεφαλίστηκε στην τελευταία δημόσια εκτέλεση της Βρέμης.
Στο πρόσωπο της Γκεέσε, ο συγγραφέας, ταυτίζει τον αγώνα για την ελευθερία και την αυτοδιάθεση. Περνάει μέσα απ΄τους άγραφους νόμους της ηθικής και της προάσπισης του καθωσπρεπισμού. Κλείνει το μάτι στην θεοκρατική θεώρηση και την επαγγελία της βασιλείας των ουρανών, που τελικά μας στερεί την επί γης βασιλεία.
Μπορεί ο 19ος αιώνας να ακούγεται μακρινός, όμως ο αυτοπροσδιορισμός και η ελευθερία, ειδικά για το γυναικείο φύλο, είναι πάγιο ζητούμενο. Με την αλληγορική διάθεση του έργου, εδραιώνεται η κατάκτηση της ελευθερίας με κάθε τίμημα και μια ουσιαστική κριτική για την εξουσία στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Αναλύοντας το ψυχοκοινωνικό καθεστώς της Γκεέσε Γκότφριντ, βλέπουμε μια γυναίκα εξαρτημένη απ΄το σύζυγο της και τους γονείς της. Ο άντρας της έχει την απόλυτη εξουσία πάνω της. Η μητέρα της την νουθετεί με τις επιταγές του χριστιανισμού και η ίδια ζει για να υπηρετεί τον δικό της άντρα.
Δεν μπορούσε να έχει η ίδια άποψη, ούτε να κάνει τις δικές της επιλογές. Η ηθική τους, στο πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα, υπαγόρευε την υποταγή των γυναικών στους άντρες και σε αντίθετη περίπτωση, θεωρούνταν οπωσδήποτε πόρνες.
Στην προσπάθεια της κατάκτησης των στοιχειωδών δικαιωμάτων, δηλαδή, όσων απολάμβαναν καθολικά και δεδομένα οι άνδρες, η ίδια έπρεπε να περάσει μέσα απ΄την απόρριψη της οικογένειας της και την κρίση της κοινωνίας. Μέσα στην ακραία καταπίεση, η εξουσιαζόμενη βρίσκει την λύτρωση μόνο μέσω των φόνων.
Ο Νίκος Μαστοράκης, στην σκηνοθεσία, κλήθηκε να κατανοήσει και να υπερασπιστεί την ηρωίδα. Διαφορετικά δεν θα ήταν μια ιστορία χειραφέτησης, αλλά ένα κοινό θρίλερ.
Με ρυθμούς αρχαίας τραγωδίας, έβαλε το περιβάλλον της Γκεέσε να λειτουργεί σαν χορός. Έμπαιναν και έβγαιναν απ΄τις εισόδους του θεάτρου, που σαν πάροδοι να τους έπαιρναν και τους έφερναν μεταξύ των σκηνών. Με σκωπτική διάθεση, τα θύματα της δολοφόνου μας αποχαιρετούσαν και συναττόντουσαν στην πολυπόθητη μετά θάνατον ζωή.
Η αφήγηση, εκτελέστηκε μέσα από δυνατές εικόνες και αρκετά στοιχεία σωματικού θεάτρου, ιδιαίτερα όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ των θυμάτων. Τα μηνύματα ήταν σαφή και χωρίς τρομερές επιτηδεύσεις. Ο φωτισμός ενώ βοηθούσε στην δημιουργία των ζητούμενων εικόνων, εκτελέστηκε λίγο προβληματικά με τα led επί σκηνής, γινόντουσαν κουραστικά για τα μάτια, θα μπορούσε να γίνει η ίδια δουλεία με απλό ψυχρό φωτισμό, θα γινόταν εξίσου κατανοητή η «έκπαγλη λάμψη του Θείου».
Η Μαρία Κεχαγιόγλου, στον ρόλο της Γκεέσε, επίσης δικαιολόγησε και αγκάλιασε την ιδιάζουσα προσωπικότητα που κλήθηκε να ενσαρκώσει. Μας έβαλε μέσα στον μικρόκοσμό της, μας σύστησε την καταπίεση και την ανάγκη για διαφυγή. Με αστείρευτη ενέργεια και δίνοντας χώρο και χρόνο στις ενέργειες της, μας οδήγησε στον αγώνα για την αυτοδιάθεση.
Ο υπόλοιπος θίασος, (οι Μαριάννα Δημητρίου ,Άγης Εμμανουήλ, Διαμαντής Καραναστάσης, Καίτη Μανωλιδάκη, Γιωργής Τσαμπουράκης, Χάρης Τσιτσάκης), με την χαρακτηριστική ιδιότητα του δυνάστη, έδωσε το στίγμα που έπρεπε, σαν αντίλογος. Η ενέργεια τους ήταν κοινή και απέδιδε την αντίθεση εξουσιαστή-εξουσιαζόμενου.
Μην ακούτε τον Δελιβοριά που «…ούτε κατέβηκε σκαλιά μπρος στο υπόγειο του Κουν..», εσείς να τα κατεβείτε να αναμετρηθείτε με αυτό το έργο που στην σύντομη διάρκεια του (75 λεπτά), είναι μια ωδή στην ελευθερία.
Λένια Παλαιολόγου
https://www.viva.gr/tickets/theater/tour/eleutheria-sti-bremi/