Lebensraum του Θ. Τριαρίδη
Στον πολυχώρο του Faust, ανεβαίνοντας μια Πέμπτη, τα σκαλιά ως τον δεύτερο όροφο, μπορείτε να δείτε την παράσταση Lebensraum. Σε σκηνοθεσία Γιώτας Σερεμέτη, ανεβαίνει εκ νέου, το φετινό φθινόπωρο, το γνωστό μονόπρακτο.
Ο Θανάσης Τριαρίδης, χαρακτηρίζει αυτό το έργο, ως μονόπρακτο για την καλοσύνη. Στην πραγματικότητα όμως, βρίσκω το κείμενο να είναι πολύ πιο σύνθετο. Όπως άλλωστε, όλα τα θεατρικά του, που εμπνέονται από πραγματικά γεγονότα και γεννούν φανταστικούς κόσμους.
Με τον όρο Lebensraum, αποδίδονται οι πρακτικές επικοιστικής αποικιοκρατίας, που επικράτησαν στην Γερμανία από στις δεκαετίες μεταξύ 1890 και 1940. Το lebensraum, ήταν η κοιτίδα του ναζισμού και «νομιμοποιούσε» την επεκτατική πολιτική εις βάρος όσων δεν άνηκαν «στην άρια φυλή». Στα ελληνικά μεταφράζεται ως «ζωτικός χώρος».
Αυτή η ιστορικής σημασίας ορολογία, γίνεται το έναυσμα για να στηθεί ένα ιδιόμορφο πείραμα. Το πείραμα έχει ως στόχο να δείξει πως ο αληθινός δολοφόνος είναι το σιωπηλό και άπραγο κοινό. Η διεξαγωγή του, έχει έρεισμα σε πολλά επίπεδα το Lebensraum.
Αρχικά, γίνονται συνεχείς παραβιάσεις «του ζωτικού χώρου» του δέκτη. Το κείμενο προσεκτικά διεισδύει στην ανθρώπινη ψυχολογία, ενώ ταυτόχρονα παίζει με την ρητή ανάλυση εννοιών και θεωριών. Έπειτα, το πείραμα φέροντας το συγκεκριμένο όνομα, γίνεται αφορμή για ακόνισμα της ιστορική μας μνήμης.
Το κοινό, ο σπουδαίος αποδέκτης όλων, τόσο στην ζωή όσο και στο θέατρο, πρωταγωνιστούσε σε δεύτερο επίπεδο. Το κοινό ήταν πότε παρατηρητής του πειράματος ή της «παράστασης» και πότε των ιστορικών γεγονότων. Άλλοτε το θύμα και άλλοτε ο θύτης.
Η γραφή του Τριαρίδη είναι εξαιρετικά σύνθετη και κινείται σε πολλούς παράλληλους άξονες, με ποικίλες αναφορές. Ο λόγος και οι λέξεις που επιλέγει ωστόσο, διαμορφώνουν ένα πιο προσιτό πλαίσιο για το ευρύ κοινό. Το βάρος ευθύνης για την μεταφορά των μηνυμάτων, μεταφέρεται στην σκηνοθεσία, που εν προκειμένω, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων.
Οι ηθοποιοί ενώ διαχειρίζονταν μια συνθήκη με αρκετά στοιχεία επιστημονικής φαντασίας, εστίαζαν αρκετά στην γλώσσα του σώματος. Αυτό βοηθούσε να συστηθούν με ρεαλισμό, απολύτως σουρεαλιστικά στοιχεία. Παράλληλα, η κινησιολογία ήταν ένα σχόλιο στην συναισθηματική αποστασιοποίηση που έχει η στείρα θεωρητικολογία.
Η Δέσποινα Αποστολίδου και η Κατερίνα Σταθοπούλου, έχουν παρακολουθήσει πρόγραμμα πυροδότησης θεατρικής γραφής με υπεύθυνο τον Θανάση Τριαρίδη. Σαφώς, αυτό όξυνε την αντίληψη τους για το κείμενο καθώς ήταν απόλυτα μέσα στο ιδιάζον πνεύμα του έργου. Ταίριαξαν στους χαρακτήρες και συμπορεύονταν μαζί τους δίνοντας τους σάρκα και οστά.
Η δυναμική τους είχε διαμορφωθεί στο πλαίσιο της σύγκρουσης, χωρίς να διατυπώνουν αντίθετες απόψεις. Υπήρχε μια ροή έλξης-απώθησης που κεντήθηκε με μαεστρία από τις δύο πρωταγωνίστριες.
Συνολικά, ήταν μια πολύ καλή παράσταση, με εύφορο έδαφος για προβληματισμό. Τα θέματα που πραγματεύονται είναι διαχρονικά και πανανθρώπινα, με λιτή απόδοση χωρίς περιττά λόγια και σκηνές.
Λένια Παλαιολόγου