Η παράσταση Ματωμένος Γάμος, σε σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη, ξεκινάει με έναν χτύπο και τελειώνει με έναν χτύπο. Αυτός ο χτύπος της καρδιάς που υποδηλώνει την ροή του αίματος αλλά και την ισορροπία του πάθους. Ένας χτύπος αργός ή γρήγορος που διακατέχει όλο το σώμα και συμπαρασύρει ανάλογα με τον ρυθμό τον άνθρωπο και τις επιλογές του. Γιατί το έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα έχει να κάνει με το πάθος και τα πάθη που γεννά σε όλους τους ήρωες.
Ο Λόρκα είναι ένας εκ των αγαπημένων του ελληνικού κοινού και τα έργα του ανεβαίνουν συνεχώς στην χώρα μας. Διάφορες εκδοχές έχουν παρουσιαστεί, ειδικά για τον Ματωμένο Γάμο και πολλοί ηθοποιοί έχουν κοντραριστεί με το να ερμηνεύσουν επαρκώς τους χαρακτήρες του Λόρκα. Όμως τα έργα του Λόρκα να έχουν συχνή παρουσία στα θεατρικά δρώμενα της χώρας αλλά αυτό δεν προδιαθέτει ότι κάποιος ξέρει τι εστί Λόρκα ή καλύτερα μπορεί να αποκωδικοποιήσει τον κόσμο του με ευκολία. Είτε μιλάμε για το κοινό, είτε για τον σκηνοθέτη ή τους συντελεστές της παράστασης.
Από την μια το κοινό δεν χρειάζεται να ξέρει τα πάντα παρά να δει μια παράσταση και να αποφασίσει αν ο κόσμος και η ιστορία του λέει κάτι προσωπικά, στον καθένα. Από την άλλη όμως ο σκηνοθέτης πρέπει να βρει την χρυσή τομή του να παρουσιάσει αυτό που είναι ο Λόρκα και τα έργα του με αυτό που θέλει να πει ο ίδιος. Αν δεν καταφέρει στην τελική να αναδείξει την ματιά του πάνω στο έργο, πρέπει τουλάχιστον να κρατήσεις κάποιες σταθερές ώστε το κοινό να μην λάβει τα λάθος μηνύματα. Ή και καθόλου μηνύματα.
Δυστυχώς, η ματιά του Χανιωτάκη πάνω στο παθιασμένο έργο του Λόρκα είναι άγευστη, άτονη και με σχεδόν με μηδενικούς καρδιακούς παλμούς. Ο ίδιος δεν καταφέρνει να αναδείξει σε καμία στιγμή του έργου, την θερμότητα που διακατέχει τους ήρωες, αυτή την κάψα που νιώθουν ο καθένας για τους δικούς του λόγους, λες και ο σκηνοθέτης δεν μπορεί να ταυτιστεί με τίποτα με το όποιο συναίσθημα. Περισσότερο μοιάζει με ένα τηλεοπτικό προϊόν δοσμένο στο θέατρο αλλά που του λείπουν τα κοντινά πλάνα της κάμερας για να εκβιάσει το όποιο ενδιαφέρον από το θεατή.
Η επιλογή της Τζομπάνακη στο ρόλο της Μάνας, περισσότερο ενισχύει το γεγονός ότι βλέπεις ένα υποκατάστατο του Σάσμου παρά σε βοηθάει να χαθείς στο κόσμο του Λόρκα. Το χέρι στην μέση που η ίδια έχει αναγάγει σε σημάδι κρητικής υπερηφάνειας στην σειρά, δεν γίνεται να είναι την ίδια στιγμή η στάση σώματος ενός ρόλου περισσότερο πολύπλοκου απ’ αυτό μιας τηλεοπτικής σειράς. Η επιτήδευση και ο λεκτικός στόμφος δεν είναι απαραίτητα προσόντα μιας καλής ερμηνείας.
Όμως δεν είναι μόνο πρόβλημα της Τζομπανάκη, μιας και όλος ο θίασος φαίνεται να έχει αφεθεί έρμαιο των ευκολιών που έχει ο καθένας χωρίς μια σαφή οδηγία.
Χωρίς εμφανή σκηνοθετική καθοδήγηση ο κάθε ηθοποιός ως μονάδα προσπαθεί να κάνει το καλύτερο και αυτό κάποιους τους διασώζει ενώ άλλους τους χαντακώνει. Όπως η Μαρία Χάνου που κάποιος με ελάχιστη γνώση των έργων του Λόρκα μπορεί εύκολα να πει ότι πρόκειται για μια πολύ καλή προσπάθεια στο ρόλο της νύφης που ίσως ήταν κάτι μεγαλύτερο και κομβικό για την καριέρα της αν είχε πέσει στα χέρια άλλου σκηνοθέτη. Ή η περίπτωση της Άννας Φιλλιπάκη, που περιορίζεται σε έναν ρόλο όπως αυτός του κοριτσιού. ενώ η ίδια έχει όλα προσόντα για κάτι περισσότερο.
Θα μπορούσα να σταθώ σε ακόμα περισσότερα αλλά ήδη έχουν γραφτεί πολλά και ακόμα πιο εύστοχα όπως η ματιά του Κώστα Β. Ζήση για την παράσταση. Αυτό που πρέπει να επισημάνω είναι ότι η σκηνοθετική μανιέρα και η αγάπη του σκηνοθέτη για την μουσική, ίσως δεν ταιριάζει σε κάθε παράσταση που καλείται να ανεβάσει. Η συνθήκη του ”πανηγυριού” στον ήχο και στην αξιοποίηση διάφορων μουσικών οργάνων μπορεί να είναι συμπαθητική στα έργα του Μποστ αλλά μοιάζει να προκαλεί μια ρήξη ανάμεσα στις σκηνές ενός έργου του Λόρκα.
Στην τελική, το ερώτημα είναι ποιοι θα αποτελέσουν το κοινό αυτής της παράστασης. Αν μιλάμε για ένα κοινό που θα παρακινηθεί από τους συντελεστές και θα δει Λόρκα για πρώτη φορά, ίσως και να μην έχει υψηλές απαιτήσεις. Αν όμως μιλάμε για ένα θεατρόφιλο κοινό που θα σηκωθεί από το καναπέ του γιατί θέλει να δει το συγκεκριμένο έργο του Λόρκα, τότε θα έχει σοβαρές ενστάσεις και αντιρρήσεις.
Χρήστος Βασιλακόπουλος
https://www.viva.gr/tickets/theater/matomenos-gamos-periodeia-kalokairi-2022/