Διαβάζοντας τα Ατελή Αγάλματα του Κωνσταντίνου Μαρούγκα
Το βιβλίο Ατελή Αγάλματα πρόκειται για ένα μυθιστόρημα το οποίο κινείται μεταξύ ρεαλισμού και φαντασίας, δίνοντας στον αναγνώστη την ευκαιρία να διεισδύσει και στους δυο κόσμους των χαρακτήρων και κυρίως του πρωταγωνιστή, η αλλιώς Δημιουργού. Αλλά ας το πάρουμε από την αρχή, ο συγγραφέας έχει εξυπνα επιλέξει να μην περιορίσει τους χαρακτήρες του με ονόματα.
Έτσι ο αναγνώστης δεν δίνει έμφαση στους ήρωες, αλλά στην προσωπικότητα κάθε χαρακτήρα και στα γεγονότα που διαδραματίζονται. Το ίδιο συμβαίνει και με τον χρόνο, ο οποίος είναι απροσδιόριστος.
Μέσα στις σελίδες του βιβλίου ξετυλίγεται η σύντομη ζωή ενός παιδιού, από την αγνή παιδική ηλικία μέχρι την βίαιη και σοκαριστική φύση της ενηλικίωσής του. Ένα παιδί, ο Δημιουργός που ζει αρχικά με τους γονείς του στην Πρώτη Επαρχία και έπειτα επιλέγει να ζήσει στην Πέμπτη Επαρχία φοιτώντας στην Σχολή. Υπήρχαν συνολικά Έξι Επαρχίες, οι οποίες χωρίζονταν με τείχη. Έξι Επαρχίες, έξι διαφορετικοί τύποι ανθρώπων και συνθήκες ζωής.
Η κλίση του προς την τέχνη και συγκεκριμένα στην γλυπτική είναι η μόνη του απόδραση τόσο από το σπίτι, όσο και από τον ίδιο του τον εαυτό. Μέσα στα γλυπτά του εμφανίζονται όλα τα βιώματα του, που παίρνουν πνοή μέσω της τέχνης καθιστώντας τον πλέον έναν πραγματικό δημιουργό.
Η περίληψη του βιβλίου
Ό,τι μεγαλώνει στο σκοτάδι γίνεται αγρίμι. Κάθε έργο τέχνης απαρτίζεται από δύο ιστορίες που το χαρακτηρίζουν και το κάνουν μοναδικό: του καλλιτέχνη και της πραγματικότητας μέσα στην οποία δημιουργήθηκε. Η παρούσα ιστορία όμως στέκεται μόνη της, χωρίς σαφή διαχωριστικά όρια μεταξύ καλλιτέχνη και έργου. Μοιάζει με σιαμαία ένωση μεταξύ φαντασίας και ρεαλισμού· ένα πρωτόγνωρο πέρασμα από την ανθρώπινη παιδικότητα στη σκληρή βιαιότητα της ανθρώπινης φύσης.
H περίληψη λοιπόν του βιβλίου Ατελή Αγάλματα, περιγράφει ακριβώς όσα πρέπει να μάθει ο μελλοντικός αναγνώστης. Λίγα λόγια για την ζωή του Δημιουργού που αρκούν για να προσδιοριστεί πλήρως. Ένας νεαρός καλλιτέχνης που μεταμορφώνεται σε πραγματικό δημιουργό, έγκλειστος σε ασφυκτικά περιβάλλοντα. Η μόνη του διέξοδος είναι τα τέλεια αγάλματά του και η ευχή του, να έπαιρναν πνοή. Μια παιδική ευχή που ίσως του αλλάξει όλη την ζωή.
Η γλώσσα γραφής του συγγραφέα είναι απλή, όμως τόσο περιγραφική που σε κάθε σελίδα γεννιόντουσαν στο μυαλό μου χιλιάδες εικόνες. Τα στοιχεία που μαθαίνουμε για κάθε ήρωα είναι τόσα όσα χρειάζονται χωρίς να διαβάζουμε περιττές πληροφορίες. Όλα ενώνονται σαν πάζλ.
Η ροή του λόγου είναι ενδιαφέρουσα και κάνει τον αναγνώστη να θέλει να διαβάσει το βιβλίο μονομιάς. Εγώ προσωπικά ανήκω σε αυτούς τους αναγνώστες. Έχω καιρό να διαβάσω βιβλίο, που θα μου δώσει αυτό το συναίσθημα να θέλω να το τελειώσω σε μια μέρα.
Δεν είναι τυχαίο που το συγκεκριμένο βιβλίο βρίσκεται ανάμεσα σε άλλα τόσα υποψήφια βιβλία στα βραβεία Έβερλι. Εύχομαι από καρδιάς καλή επιτυχία στον αγαπημένο μου φίλο Κωνσταντίνο για το βιβλίο του, το οποίο ξεφεύγει από τις κλασικές συγγραφικές νόρμες και μας ταξιδεύει σε έναν τόσο σκληρό αλλά πραγματικό κόσμο. Το προτείνω ανεπιφύλακτα καθώς ανταποκρίνεται στα γούστα και των πιο απαιτητικών βιβλιοφάγων.
Μιας και γνωρίζω προσωπικά τον Κωνσταντίνο Μαρούγκα, αποφασίσα να εμβαθύνω και να τον ρωτήσω μερικά πράγματα αναφορικά με το βιβλίο για να μεταφερθώ λίγο ακόμα στον κόσμο της φαντασίας του.
- Τι σε ενέπνευσε να γράψεις τη συγκεκριμένη ιστορία;
Η συγκεκριμένη ιστορία χτίστηκε στο μυαλό μου ως μια πρώτη σκέψη του τι θα γινόταν αν ένας γλύπτης «συνομιλούσε» με τα έργα του. Πώς δηλαδή ένα έργο τέχνης μπορεί να επικοινωνεί με το δημιουργό του. Τελικά το έχτισα ως μια σχέση με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον γλύπτη και την ιστορία μέσα στην οποία φτιάχνονται τα αγάλματά του, ως διαφυγές της πραγματικότητας, ως τέλεια όντα, ως τους ανθρώπους που θα ήθελε να δει γύρω του.
- Γιατί οι ήρωες δεν είχαν ονόματα;
Ήθελα να μην υπάρχουν συγκεκριμένες υφές στην ιστορία. Ήθελα να υπάρχουν αρχέτυπα ή χαρακτήρες ως φιγούρες, που ο αναγνώστης δημιουργεί με τη φαντασία του, λαμβάνοντας βέβαια τα κατάλληλα ερεθίσματα από την πλοκή της ιστορίας που δημιούργησα.
- Γιατί ο Δημιουργός ήταν γλύπτης; Ποια η συμβολικότητα της συγκεκριμένης τέχνης;
Πάντα θαύμαζα τη γλυπτική. Τη γλυπτική όμως που ο γλύπτης πλάθει τα έργα του, σαν ένας «θεός» τους ανθρώπους. Ήθελα να δώσω την αίσθηση του όγκου, της λεπτομέρειας της αναμέτρησης του ήρωα με τους «ανθρώπους» της φαντασίας του που γεννήθηκαν από τον πηλό.
- Ταυτίστηκες με κάποιον ήρωα; Και αν ναι, γιατί;
Η αλήθεια είναι πως προσπάθησα να κρατήσω απόσταση από το συγκεκριμένο έργο, να μην παρασυρθώ από το συναίσθημα της δημιουργίας. Ωστόσο, θεωρώ ότι ψήγματα της κοσμοθεωρίας μου διαφαίνονται σε μεγάλο μέρος του έργου κυρίως μέσα από τους ήρωες που διαμαρτύρονται για το κατεστημένο.
- Το δωμάτιο ρολογιών που βλέπουμε στο βιβλίο σου θυμίζει αρκετά, θα έλεγα, διάφορα δωμάτια βασανιστηρίων. Έχει γίνει και ένα σχετικό πείραμα στο εξωτερικό βασισμένο σε ένα παρόμοιο δωμάτιο. Το γνώριζες; Εμπνεύστηκες από κάποια πηγή ή ήταν καθαρά προϊόν της φαντασίας σου;
Το δωμάτιο με ρολόγια, είναι ένα προϊόν που γέννησα με τη φαντασία μου. Δεν το γνώριζα ότι υπάρχει αντίστοιχο. Έχω διαβάσει για παρόμοια δωμάτια και τις συνθήκες εγκλεισμού, αλλά προσπάθησα να φτιάξω κάτι που εμένα θα με τρελαινε. Ελπίζω να μη φτιάχτηκε μετά την ανάγνωση του βιβλίου μου από κάποιον βασανιστή.
- Κλείνοντας, θα ήθελες να μας αφιερώσεις κάποια πρόταση από το βιβλίο σου;
«Στην μητέρα μου και σε όλες τις μητέρες του κόσμου που μεγαλώνουν τα παιδιά τους κάνοντας τα να νιώθουν ιδιαίτερα».
Πρόκειται για την πρόταση που έχω γράψει ως αφιέρωση στο βιβλίο, διότι υμνεί τη σχέση μητέρας γιου, που διαπνέει όλο το έργο.
Χριστίνα Μαραβελή
Το βιβλίο Ατελή Αγάλματα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή