Το «Σκέψου όπως ο Αριστοτέλης» φέρει την υπογραφή του Αμερικανού φιλοσόφου Mortimer J. Adler (1902- 2001) και πρωτοκυκλοφόρησε το 1978. Σήμερα, μπορούμε να το διαβάσουμε στα ελληνικά, σε μετάφραση του Γιώργου Λαμπράκου, από τις εκδόσεις Πατάκη.
Όπως μαρτυρά ο τίτλος του, πυρήνας του βιβλίου αποτελεί ο Αριστοτέλης. Συγκεκριμένα, σ’ αυτό το πόνημα, ο Adler παρουσίασε με έναν πολύ κατανοητό τρόπο τα βασικά σημεία του στοχασμού του. Φυσικά, για να το επιτύχει αυτό, απλούστευσε πολλές λεπτομέρειες, μένοντας όμως πιστός στη βασική γραμμή της σκέψης του Αριστοτέλη.
Στόχος του φιλοσόφου ήταν να συντάξει ένα εισαγωγικό κείμενο και να βοηθήσει όσους ανθρώπους θέλουν να μάθουν να σκέφτονται φιλοσοφικά. Και ως το καλύτερο πρόσωπο για να αρχίσει αυτό το εγχείρημα θεώρησε τον Αριστοτέλη και ειδικότερα, το να μας παρουσιάσει τον μη κοινό κοινό νου του τελευταίου.
Το βιβλίο χωρίζεται σε 5 μέρη
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ακολουθείται μια αύξουσα σειρά δυσκολίας των ερωτημάτων που τίθενται. Έτσι, ξεκινάμε με μια εισαγωγή στις 3 διαστάσεις του ανθρώπου κατά τον Αριστοτέλη. Τον άνθρωπο που παράγει, πράττει και γνωρίζει. Σταδιακά, φτάνουμε και στα πιο δύσκολα φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως είναι οι έννοιες του απείρου, της αιωνιότητας, των άυλων στοιχείων και κατ’ επέκταση, του Θεού.
Ο Adler έχει καταφέρει να αποτυπώσει εξαιρετικά τα βασικά σημεία της φιλοσοφίας (και θεολογίας) του Αριστοτέλη. Χρησιμοποιεί απλά, καθημερινά παραδείγματα, οικεία σε εμάς, όπως είναι η παραγωγή ενός παπουτσιού ή μιας καρέκλας. Από αυτά οδηγούμαστε βαθμιαία σε πιο σύνθετες έννοιες και εμβαθύνουμε στη συλλογιστική πορεία του Αριστοτέλη. Δομώντας αρχικά απλά παραδείγματα, τα οποία λειτουργούν ως βάση, εξηγεί τη σκέψη και τα επιχειρήματα του τελευταίου.
Δεν αμελεί να συνοψίζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα όσα έχουν αναλυθεί μέχρι στιγμής. Με αυτόν τον τρόπο, είναι πολύ πιο εύκολο να μένουμε προσηλωμέν@ και να μην χαθούμε μέσα στην πορεία των αναλύσεων. Μπορεί κάποιες φορές να μοιάζει με υπερανάλυση, όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση κουραστικό αλλά φέρει τον ρόλο του οδηγού μας στις σελίδες του.
Επίσης, για όσα άτομα είναι ήδη εξοικειωμένα με το έργο του Αριστοτέλη ή θα ήθελαν να εμβαθύνουν περισσότερο σ’ αυτό, ο Adler στο τέλος του βιβλίου προσφέρει έναν αναλυτικό 2ο πίνακα περιεχομένων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός. Έτσι, μπορούμε να (ξεκινήσουμε να) διαβάζουμε μόν@ μας το έργο του Αριστοτέλη αλλά και να δούμε αναλυτικότερα τα σημεία που παρουσίασε στο βιβλίο του.
Εν κατακλείδι, θεωρώ ότι το «Σκέψου όπως ο Αριστοτέλης» αποτελεί ένα πολύ καλό εγχειρίδιο εισαγωγής στη (σύνθετη) φιλοσοφική σκέψη και ειδικά, του Αριστοτέλη. Με λόγο απλό και όχι αυστηρά διδακτικό, εξετάζονται τα κυριότερα σημεία της συλλογιστικής πορείας του φιλοσόφου. Έννοιες όπως είναι η παραγωγή, η πράξη, η γνώση, η δικαιοσύνη, η ευζωία, το (άριστο) κράτος, οι έξεις μέχρι και πιο γενικές, όπως είναι ο Θεός και το άπειρο, αναλύονται στις σελίδες του.
Φιλικό για κάθε αναγνώστη, κατανοητό, τροφή για (φιλοσοφική) σκέψη.
Γεωργία- Σαβίνα Αποστολοπούλου
Εικόνα: tea.sun.and.books [bookstagram της αρθρογράφου]
Το βιβλίο Σκέψου όπως ο Αριστοτέλης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.