Μετά το «Φυγή Κεφαλαίων», ο Γιώργος Μαρτινίδης επέστρεψε για να μας χαρίσει ένα καινούριο βιβλίο. Λόγος γίνεται για το «Στη θέση ενός νεκρού», ένα κοινωνικό- αστυνομικό μυθιστόρημα που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2021 από τις εκδόσεις Bell. Ένα έργο που μας ταξιδεύει στην όμορφη Καστοριά και μας κρατά καθηλωμέν@ς μέχρι και την τελευταία του σελίδα.
Λίγα λόγια για την υπόθεση
Ήδη από τις πρώτες σελίδες καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για μια πολύ δυνατή ιστορία. Ο πρωταγωνιστής μας, ο Στέφανος, αναλαμβάνει τη θέση του επιστημονικού συνεργάτη στο ΤΕΙ Καστοριάς, μετά την αυτοκτονία του κατόχου της, του Περικλή. Ενώ εγκλιματίζεται σταδιακά στη νέα του πραγματικότητα, η οποία μοιράζεται ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και την Καστοριά, συνειδητοποιεί ότι φέρει ολοένα και περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά με τον Περικλή. Έτσι, ξεκινά την προσπάθεια να μάθει τον λόγο που οδήγησε τον Περικλή στο να βάλει τέλος στη ζωή του. Με φόντο τη μικρή κοινωνία της Καστοριάς το όλο εγχείρημα αποδεικνύεται πιο περίπλοκο και βαθύ από όσο νόμιζε.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Αρχικά, ένα από τα σημεία που ξεχώρισα ήταν το γεγονός ότι στη θέση του ντετέκτιβ έχουμε τον Στέφανο. Όχι κάποιον αστυνόμο αλλά έναν ακαδημαϊκό συνεργάτη ιστορίας- αρχαιολογίας. Με άλλα λόγια, έναν απλό άνθρωπο με τον οποίο πολλά άτομα από εμάς μπορούν εύκολα να ταυτιστούν. Αντιμετωπίζει την υπόθεση με τη ματιά ενός μη ειδήμονα ανθρώπου, η οποία μπορεί να συγκλίνει και με τη δική μας σκέψη καθώς έρχονται νέες αποκαλύψεις στο φως.
Ταξιδεύουμε μαζί του στην Καστοριά, περπατάμε στα σοκάκια της και απολαμβάνουμε τη φυσική ομορφιά της. Μέσα από τις γλαφυρές περιγραφές, το εκάστοτε σκηνικό παίρνει σάρκα και οστά και είναι σαν να διαδραματίζεται μπροστά στα μάτια μας. Μπαίνουμε με ευκολία στη θέση των θεατών, ενώ μια αύρα μυστηρίου και περιέργειας μας περιτριγυρίζει συνεχώς. Δεν μπορούμε παρά από τις πρώτες παραγράφους να αρχίσουμε να κάνουμε διάφορες εικασίες και σκέψεις. Ερωτήματα όπως «Ποιος ήταν ο Περικλής;», «Τι πραγματικά συνέβη στη ζωή του;» αλλά και «Πόσο ασφαλής είναι ο Στέφανος;» μας απασχολούν συνεχώς.
Το μυθιστόρημα, όμως, δεν θέτει μόνο αυτά τα αναμενόμενα ερωτήματα στο αναγνωστικό κοινό του. Θίγονται ή/ και σχολιάζονται ζητήματα της επικαιρότητας που λίγο ή πολύ επηρεάζουν την πλειοψηφία του πληθυσμού. Φόντο εξάλλου της ιστορίας αποτελεί η Ελλάδα της κρίσης, με τις σχεδόν ανύπαρκτες ευκαιρίες και τα προσωρινά- αβέβαια μεροκάματα.
Ο Στέφανος είναι κάτοχος 2 μεταπτυχιακών και ενός διδακτορικού διπλώματος. Κι πάλι όμως, αδυνατεί να βρει μια θέση εργασίας σχετική με το αντικείμενό του που θα του εξασφαλίζει μια αξιοπρεπή ζωή. Αναγκάζεται να αναλάβει και άλλες κακοπληρωμένες δουλειές που δεν τον εκφράζουν, όπως είναι η συγγραφή φοιτητικών εργασιών, για να καλύψει την διαβίωσή του. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας σήμερα, ειδικά κατά τα πρώτα βήματα της καριέρας της.
Αντίστοιχα, ρίχνουμε μια φευγαλέα ματιά και στον χώρο της δημοσιογραφίας. Στόχος δεν είναι η έγκαιρη και αντικειμενική ενημέρωση των ανθρώπων αλλά η δημοσίευση άρθρων που θα προσελκύσουν τις περισσότερες προβολές. Τα περισσότερα clicks και views που θα αποφέρουν, συνεπακόλουθα, περισσότερα έσοδα. Πολλές φορές, ακόμα και αν ο συντάκτης δεν θέλει να προχωρήσει με τον δοσμένο τρόπο κάλυψης μιας είδησης, ο εκδότης έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο.
Αυτά είναι μόνο 2 παραδείγματα αντλημένα από τα αρχικά κεφάλαια του βιβλίου. Καθώς προχωράμε στις σελίδες του, μας παρουσιάζεται ένα ολοένα και μεγαλύτερο εύρος της κοινωνίας. Γνωρίζουμε ανθρώπους υποκριτές, ανθρώπους που ασκούν την (πολιτική) εξουσία τους κατά το δοκούν, ανθρώπους που ακολουθούν τυφλά τον αρχηγό τους και υπακούν ασυζητητί στις διαταγές του.
Ανθρώπους που παλεύουν με ό,τι δυνάμεις διαθέτουν και άλλους που κρατούν μια στάση ουδέτερη και αποστασιοποιουμένη από τα γεγονότα. Το ψηφιδωτό των χαρακτήρων που μας παρουσιάζει ο συγγραφέας είναι άρτια στημένο· στήνει μια μικρογραφία της κοινωνίας μέσα σε λιγότερο από 400 σελίδες.
Επιπλέον, όσον αφορά τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων, έχει γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να «κοιτάμε» μέσα στο κάθε άτομο, ειδικά όσον αφορά τον Στέφανο. Προέρχεται (και βρίσκεται ακόμη) σε ένα τοξικό οικογενειακό περιβάλλον από το οποίο αδυνατεί να αποκοπεί. Κουβαλά μέσα το σκοτάδι του, το οποίο κάποιες φορές παίζει- ακούσια- καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις του, όταν βρίσκεται μπροστά σε ένα ηθικό/ προσωπικό δίλημμα. Θα μπορέσει να αφήσει πίσω του τα τραύματά του όταν γνωρίσει την Ελπίδα; Και ποια είναι, εν γένει, η στάση της κοινωνίας μας απέναντι στα ζητήματα που προκύπτουν στην υπόθεση;
Εν κατακλείδι, το «Στη θέση ενός νεκρού» αποτελεί ένα πολύ δυνατό μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί. Μας κρατά σε εγρήγορση μέχρι και το τέλος, αφού όσο κυλούν οι σελίδες, η περιέργεια κορυφώνεται. Η βασική εστίαση γίνεται στον ψυχισμό των ατόμων, όχι στην υπόθεση αυτή καθαυτή, προβάλλοντας την κοινωνική έναντι της αστυνομικής φύσης του βιβλίου. Αξίζει μια θέση στη βιβλιοθήκη μας, ειδικά των ατόμων που αρέσκονται στα κοινωνικά- αστυνομικά μυθιστορήματα.
TW: (σεξουαλική) κακοποίηση ανηλίκων/ενηλίκων, αυτοκτονία
Γεωργία- Σαβίνα Αποστολοπούλου
Εικόνα: tea.sun.and.books [bookstagram της αρθρογράφου]
Το βιβλίο Στη θέση ενός νεκρού κυκλοφορεί από τις εκδόσεις BELL: