Η Κατερίνα γεννήθηκε λίγο πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η ζωή της ταυτίζεται με τα πιο δύσκολα χρόνια της ελληνικής ιστορίας. Τώρα, στην εποχή της σύγχρονης οικονομικής κρίσης, αναμετράται ξανά με το παρελθόν της. Σαν άλλη Ελλάδα, δεν φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πολυσύνθετη προσωπικότητα ούτε να επιτελέσει ιστορικό ή πολιτικό έργο.
Μέσα από τη δική της μάτια, θα καταγράψει τον αγώνα επιβίωσης των απλών ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου εκείνης της εποχής, οι οποίοι, ως «τεμάχια», αποτελούσαν φτηνό εργατικό δυναμικό για τις ανεπτυγμένες χώρες. Παράλληλα, κάνοντας μια πικρή αναδρομή, θα φτάσει στο παρόν, στο οποίο οι σύγχρονοι άνθρωποι, ως νέα «τεμάχια», θα ακολουθήσουν για άλλη μια φορά τον δρόμο της μετανάστευσης. Στα Τεμάχια οι ήρωες έρχονται αντιμέτωποι με τον φαύλο κύκλο των πολιτικών πρακτικών αλλά και των δικών τους ευθυνών, παραπαίοντας στα ίδια λάθη.
Ένας άνθρωπος μπορεί στον δικό του μικρόκοσμο να είναι βασιλίας. Στους απέραντους κόσμους όμως, εκεί όπου η πατρίδα είναι κάτι που αφήνει πίσω του, γίνεται ένα τεμάχιο.
Η μετανάστευση απλώς αλλάζει τόπους και εποχές. Και συνήθως -αν όχι πάντα- δεν αποτελεί επιλογή, αλλά βίαιη επιβολή.
Άνθρωποι εξαναγκασμένοι να μεταναστεύουν, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν. Κατά κεφαλήν τεμάχια, «πρόθυμοι» να κάνουν κάθε δουλειά, όσο δύσκολη, όσο σκληρή.
Την ανακοίνωση ακολουθούν οι σκληρές μέρες. Νίκες, ήττες. Χαρές και λύπες. Επιστροφή για κάποιους, μονόδρομος για άλλους η παραμονή.
Η Χρύσα Μαστροδήμου μέσα από το μυθιστόρημά της Τα Τεμάχια, αποφασίζει να μας ταξιδέψει στη σκληρή αλήθεια της μετανάστευσης. Μια παλαιότερη καθημερινότητα των ανθρώπων, έρχεται ξανά στο προσκήνιο.
Κάποτε η μετανάστευση ήταν για τους φτωχούς ανθρώπους, ήταν η μόνη λύση. Σήμερα, παραμένει μια λύση ανάγκης για επιστήμονες και νέους που ψάχνουν καλύτερες ευκαιρίες, μια δουλειά αντίστοιχη των προσόντων τους.
Η ανακοίνωση της μετανάστευσης ανακινεί μνήμες στην Κατερίνα. Στη θέση της, όταν έπρεπε και εκείνη να πάρει τον δρόμο του ξεριζωμού, έρχονται τώρα τα παιδιά της.
Εικόνες του παρελθόντους, μπλέκονται με το σήμερα. Το χθες γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ. Ένα κολλάζ βιωμάτων ξεδιπλώνεται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου. Βιώματα που η ηρωίδα της ιστορίας πίστευε ότι τα παιδιά της δεν θα ζούσαν ποτέ. Αυταπάτες μιας καλύτερης ζωής στον τόπο που η ίδια κάποτε αναγκάστηκε να απαρνηθεί.
Η ζωή προχωράει μπροστά, έτσι είθισται να λέμε. Αλλά, με πόνο πολλές φορές, ανακαλύπτουμε ότι τελικά κάνει κύκλους. Οι γενιές αλλάζουν, αλλά τα κομβικά σημεία στις ζωές μας, καμιά φορά παραμένουν τα ίδια.
Το βιβλίο της Χρύσας Μαστροδήμου συγκινεί. Είναι ένα δύσκολο ανάγνωσμα για όσους έχουν βιώσει, έστω και πρόσκαιρα, την μετανάστευση – ή έστω έχουν φλερτάρει με την σκέψη της. Ακόμα και αν οι συνθήκες πλέον, τις περισσότερες φορές, απέχουν από την σκληρότητα του χθες.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν. Διαβάστε εδώ ένα απόσπασμα: