Μια αφοσιωμένη φασίστρια αλλάζει ιδεολογία και ζωή αφού γίνει η ίδια μάρτυρας της Φρίκης του Ολοκαυτώματος.
Η Λουτσία είναι µια νεαρή γυναίκα µε αστική καταγωγή, κόρη υφυπουργού της ∆ηµοκρατίας του Σαλό, η οποία µεγάλωσε µέσα στους µύθους του φασισµού και είναι απολύτως πεπεισµένη πως οι αγριότητες στα στρατόπεδα εργασίας είναι ψέµατα. Αποφασίζει να το διαπιστώσει προσωπικά και µπαίνει εθελοντικά στο Νταχάου, σίγουρη ότι µπορεί να διαψεύσει αυτές που θεωρεί συκοφαντίες για τους τρόπους αντιµετώπισης των «εργατών» από το µεγάλο Ράιχ του Χίτλερ. Θα ακολουθήσει µια κατάβαση στα τάρταρα, περίπλοκη και βίαιη, όπου η Λουτσία βιώνει τη φρίκη –την κάνει δική της κυριολεκτικά σαν να «εκτίει την ποινή της».
Η Λούτσε ντ’ Έραµο, ως Λουτσία, διατρέχει µια ολότελα δική της διαδροµή προς την ωριµότητα και τη διάπλαση του χαρακτήρα της, η οποία ηχεί ως περιπέτεια της συνείδησης, πειστήριο και κραυγή συναγερµού. Η «Εκτροπή» είναι µια ιστορία για τον κόπο που απαιτείται προκειµένου να πετάξεις από πάνω σου τα ψέµατα, µε τα οποία η µνήµη, ατοµική και συλλογική, διηγείται το παρελθόν της. Θίγει την πλάνη των ιδεολογιών και περιγράφει το µαρτύριο µε απώτερο σκοπό την ανακάλυψη της αλήθειας. Όταν κυκλοφόρησε το 1979, η «Εκτροπή» γνώρισε αµέσως τεράστια επιτυχία και εκδόθηκε σε όλον τον κόσµο.
Η «Εκτροπή» της Λούτσε ντ’ Έραµο είναι ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο που χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως ένα από τα σπουδαία ιταλικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν τον εικοστό αιώνα και χρειάστηκε περίπου τριάντα χρόνια για να ολοκληρωθεί από το 1945.
Η γραφή αυτού του ιδιαίτερου βιβλίου δεν θα μπορούσε να είναι ρομαντική ή απλοϊκή. Είναι βάναυση, σκληρή, περίπλοκη και διακατέχεται από μία απόκοσμη σκοτεινή γοητεία. Φυσικά οι εικόνες που περιγράφονται στο βιβλίο αποτελούν ένα γνώριμο σκηνικό για όποιον έχει μελετήσει τις εγκληματικές ενέργειες των Ναζί. Η διαφορά αυτού του ανάγνωσματος δεν έγκειται στη ζωντάνια των περιγραφών ή το πλήθος των νέων πληροφοριών που έχει προσφέρει στο αναγνωστικό κοινό, αλλά στο γεγονός ότι η πρωταγωνίστρια βρέθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης ως εθελόντρια. Κατά αυτόν τον τρόπο μπροστά στα μάτια των αναγνωστών ζωγραφίζεται μια διαφορετική εικόνα του Ολοκαυτώματος, από ένα εντελώς πρωτότυπο πρίσμα. Μέσα από το βιβλίο η συγγραφέας προβάλει τη φρίκη του Ολοκαυτώματος και την προπαγάνδα του φασισµού ενώ παράλληλα μελετά τη διαταραχή μετατραυματικού στρες. Για εμένα δεν πρόκειται απλά για την εξιστόρηση μίας σκληρής αιχμαλωσίας, αλλά πρωτίστως είναι ένα βιβλίο για την καταστολή την μνήμης έπειτα από μία ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία. Όταν ένα άτομο βιώνει μια τραυματική εμπειρία όπως είναι η κακοποίηση, ο εγκέφαλός του έχει διάφορες λύσεις για να τον προστατέψει από τις ψυχολογικές συνέπειες.
Μια από αυτές είναι η απώλεια μνήμης, γνωστή και ως διάσχιση ή αποσύνδεση. Στην ουσία, το άτομο αποστασιοποιείται από το τραυματικό γεγονός και το αγνοεί στην καθημερινότητά του, με αποτέλεσμα να προστατεύεται από τις συνέπειές του και τον ψυχολογικό πόνο που θα του προκαλούσε η ανάμνησή του. Ως αποτέλεσμα, καταφέρνει να είναι λειτουργικό στη ρουτίνα του.
Παρ’ όλα αυτά, κάποια στιγμή η καταπιεσμένη αυτή ανάμνηση επιστρέφει. Αυτό συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος καταλάβει πως το άτομο αισθάνεται ασφάλεια και είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί το τι συνέβη.
Η έννοια της μνήμης και της ανάμνησης είναι κεντρική στο βιβλίο όχι μονάχα επειδή πρόκειται για μία αυτοβιογραφικού διήγηση, αλλά επειδή η ίδια η συγγραφέας (η οποία έπειτα από την τραυματική της εμπειρία χρειάστηκε δεκαετίες για να κατορθώσει να ανακαλέσει όλα τα γεγονότα της φυλάκισης της στη μνήμη της) μας παρέχει μία αυθεντική και άκρως εξομολογητική απεικόνιση της διάσχισης.
Γεμάτη βάναυσες ειλικρινείς περιγραφές, πολλαπλές μεταβολές του αφηγηματικού χρόνου και έντονη φιλοσοφική χροιά η «Εκτροπή» δεν αποτελεί ένα ανάλαφρο ανάγνωσμα. Πρόκειται για ένα βιβλίο βγαλμένο από την εφιαλτική πραγματικότητα, που αν και γνώσεις που έχει να προσφέρει, δεν είναι μοναδικές είναι αναμφισβήτητα σημαντικές. Ένα βιβλίο για απαιτητικούς αναγνώστες που θέλουν να γνωρίσουν μια πρωτότυπη πτυχή του Ολοκαυτώματος.
Τίτλος: Εκτροπή
Συγγραφέας: Luce d’Eramo
Εκδόσεις: Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Αριθμός σελίδων: 584
Πηγή Φωτογραφίας: https://www.instagram.com/life_is_art_blog