Δέκα και Δέκα – Σπύρος Κακατσάκης

Δέκα και Δέκα

Το μυθιστόρημα με τον αινιγματικό τίτλο Δέκα και Δέκα και τον ψυχαναλυτικής υφής παράτιτλο «Η τιμωρία κρύβεται μέσα μας» είναι ένα ευφυές και τολμηρό βιβλίο μυστηρίου με έντονο ερωτικό και κοινωνικό στοιχείο, όπου η δράση εκτυλίσσεται με κινηματογραφικό ρυθμό από την πρώτη μέχρι – κυριολεκτικά – την τελευταία σελίδα, ξαφνιάζοντας συνεχώς τον αναγνώστη, που αδυνατεί να προβλέψει επιτυχώς την εξέλιξη της υπόθεσης, η οποία, απαλλαγμένη από φλύαρα μέρη και άσκοπες περιγραφές, τον ωθεί να γυρνά με ανυπομονησία τις σελίδες, λες και περιμένει εναγωνίως το νέο επεισόδιο της αγαπημένης του σειράς μυστηρίου!

Ο συγγραφέας, έχοντας επίγνωση ότι η απλότητα στην έκφραση συνιστά ισχυρή ένδειξη πνευματικότητας, καταφέρνει και καταπιάνεται με τρόπο απόλυτα εύληπτο και συνάμα βαθύ με όλα σχεδόν τα πυρηνικά στοιχεία της ανδρικής και γυναικείας φύσης και ψυχοσύνθεσης, διατυπώνοντας, δια στόματος των ηρώων του, απόψεις και θέσεις ενίοτε ρηξικέλευθες ή έστω ασυνήθιστες – καίτοι ρεαλιστικές – επί καίριων ζητημάτων του ανθρώπινου βίου, όπως οι κρίσιμες επιλογές ζωής και οι τύψεις που ενίοτε τις συνοδεύουν, οι ερωτικές σχέσεις και το κυνήγι της έξαψης, η αναζήτηση του εαυτού, τα διάφορα “προσωπεία” της ανθρώπινης ταυτότητας, η φιλία, η εμπιστοσύνη, η συγχώρεση, η εξιλέωση, η τιμωρία και η αυτοτιμωρία. Πράττει δε τούτο δίχως ίχνος διδακτισμού και ηθικολογίας, αλλά απεναντίας με ειλικρίνεια που σπανίζει και τόλμη που αψηφά τα κοινωνικά στεγανά. Και βέβαια χωρίς να αποκλίνει ούτε στιγμή από τον άξονα της καθηλωτικής υπόθεσης του μυθιστορήματος, που έτσι κερδίζει επάξια τον τίτλο του “sui generis βιβλίου μυστηρίου”, αφού πρόκειται αληθώς για έργο πολυδιάστατο, που συνδυάζει λογοτεχνικά είδη.

Εξ άλλου, στα μεγάλα προτερήματα του βιβλίου συγκαταλέγονται αναμφίβολα το εύρημα του «δέκα και δέκα» (επί του οποίου δεν θα λεχθούν περισσότερα, αφού οποιαδήποτε περαιτέρω σχετική πληροφορία θα αποτελούσε “spoiler”), η καλά μελετημένη και άρτια δομή, οι εμβόλιμοι στην ιστορία ψυχογραφικοί μονόλογοι διαλογικής μορφής, που εντείνουν τη μυστηριώδη ατμόσφαιρα, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, που προσδίδει αμεσότητα στο κείμενο και μετατρέπει τον αναγνώστη σε συνομιλητή του πρωταγωνιστή, το γεγονός ότι τη λύση του μυστηρίου δεν αναζητά κάποιος αστυνομικός ή ιδιώτης ερευνητής, ως είθισται, αλλά πρωτοτύπως ένας εκ πρώτης όψεως συνηθισμένος άνδρας και, πρωτίστως, η ωμά αληθινή κι όχι ηθικοπλαστικά ωραιοποιημένη παρουσίαση του εν λόγω άνδρα, ήτοι του κεντρικού ήρωα, που διάγει τη ζωή του ελεύθερα, απενοχοποιημένα και αναπολογητικά, προβαίνοντας σε επιλογές άλλοτε κοινωνικά μη αποδεκτές κι άλλοτε απλώς κοινωνικά ανομολόγητες.

Αυτός ο αμφιλεγόμενος και συνάμα μαγνητικός (αντι-)ήρωας προκαλεί τον αναγνώστη να αναλογιστεί τα συμβάντα που συνθέτουν την ιστορία και τα συναφή βιώματα του πρότερου βίου του υπό το δικό του (ενν. του αντι-ήρωα) ρεαλιστικό ή κυνικό πρίσμα προτού σπεύσει να τον κρίνει επιφανειακά αποφαινόμενος επιπόλαια περί του βαθμού αθωότητας ή ενοχής του. Συνακόλουθα, στην ψυχή του αναγνώστη εγείρονται ανάμεικτα συναισθήματα, κυμαινόμενα από τη συμπάθεια και την κατανόηση έως την αποδοκιμασία και την οργή.

Καταληκτικά, ενόψει των προλεχθέντων, το «ΔΕΚΑ ΚΑΙ ΔΕΚΑ» συνιστά ένα καθ’ όλα αξιανάγνωστο μυθιστόρημα, που όχι μόνο ρέει αβίαστα και κρατά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συντροφιά σε όποιον αφήνεται στην αφηγηματική μαεστρία του συγγραφέα του, αλλά επιπλέον επιτυγχάνει να προβληματίσει αναφορικά με ό,τι θεωρείται κοινωνικά δεδομένο ή αποδεκτό, άγοντας αναπόδραστα το αναγνωστικό κοινό σε προσωπική ενδοσκόπηση και ενδεχομένως σε αναθεώρηση παγιωμένων θέσεών του. Κατά τούτο, δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί ότι εξελίσσει την εγχώρια νουάρ λογοτεχνική παραγωγή και οπωσδήποτε θέτει ψηλά τον πήχη για το επόμενο συγγραφικό έργο του Σπύρου Κακατσάκη!

Αλέξανδρος Κουρής

https://kaleidoscope.gr/el/-/9789604712236-deka-kai-deka-694.html