Ο Αλεξάντρ Σεργκέγιεβιτς Πούσκιν, που θεωρείται ο εθνικός ποιητής της Ρωσίας, μετά από την αρχειακή έρευνά που έκανε για την εξέγερση του Ε. Πουγκατσιόβ (1773-1775) έγραψε όχι μόνο ένα ιστορικό έργο αλλά και τη νουβέλα Η κόρη του Λοχαγού όπου συνδυάζει τη μυθοπλασία με ιστορικά γεγονότα από την εξέγερση των Κοζάκων με επικεφαλής τον Ε. Πουγκατσιόβ. Αυτό το έργο για πρώτη φορά ανεβαίνει στην Ελλάδα στην του Σύγχρονου Θεάτρου.
Ο κεντρικός ήρωας της παράστασης, Πιοτρ Αντρέγιεβιτς Γκρινιόφ, στη πορεία προς την ενηλικίωση του βιώνει τον έρωτα αλλά και τον πόλεμο. Η ιστορία παρακολουθεί την ζωή του από τη στιγμή που οι γονείς του αποφασίζουν να τον στείλουν να υπηρετήσει στο ρωσικό στρατό για να σκληραγωγηθεί και να αναλάβει τις ευθύνες του. Η περιπλάνηση από στρατόπεδο σε στρατόπεδο, οι γνωριμίες που κάνει σε όλη την πορεία και η αγάπη που βρίσκει στο τελικό του προορισμό καθορίζει σε ένα μεγάλο μέρος για το πως θα διαχειριστεί την εξέγερση των Κοζάκων στην οποία βρίσκεται μάρτυρας.
Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα συνέβησαν τρεις επαναστάσεις. Η Γαλλική όσο και η Αμερικάνικη Επανάσταση σφυρηλάτησαν και γέννησαν ιδέες, πρακτικές, θεσμούς, μέχρι και κράτη και πολιτισμούς που μας προσδιορίζουν. Η τρίτη επανάσταση της εποχής είχε μόνο ένα κοινό με τις άλλες δύο. Συνέβη την ίδια περίοδο, από το 1773 μέχρι το 1775. Σε όλα τα άλλα, αυτή η επανάσταση, την οποία εξιστορεί Ρώσος ποιητής, διαφέρει πλήρως. Με σημαντικότερη διαφορά από όλες, την αποτυχία της. Η εξέγερση του Πουγκατσόφ είχε μηδενική αποτελεσματικότητα, άρα και επίδραση. Ήταν τόσο μεγάλη αυτή η αποτυχία ώστε η επανάσταση αυτή ποτέ δεν ονομάστηκε επανάσταση. Παρέμεινε στην ιστορία ως εξέγερση. Ή ακόμα και ως στάση.
Ο Πουγκατσιόβ ήταν ένας Κοζάκος γαιοκτήμονας, ηγέτης της εξέγερσης ενάντια στη τσαρίνα Αικατερίνη Β’. Υποστηριζόμενη κυρίως από εργάτες και αγρότες, η εξέγερση, κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα είδος αυτόνομης κυβέρνησης, την αρχηγία της οποίας ανέλαβε ο ίδιος ο Πουγκατσόφ με τον τίτλο Τσάρος Πέτρος Γ΄, θέλοντας έτσι να θυμίσει στην αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄ τη συμμετοχή της στη δολοφονία του συζύγου της Πέτρου Γ. Τελικά όμως, όπως είπαμε, η εξέγερση απέτυχε, ο Πουγκατσόφ νικήθηκε και οδηγήθηκε στη Μόσχα όπου και αποκεφαλίστηκε.
Ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, που έχει αναλάβει την θεατρική διασκευή, απόδοση και σκηνοθεσία του έργου, καταφέρνει και παραδίδει μια παράσταση υπόδειγμα για το πως πρέπει επικοινωνούμε την ιστορία μέσω του θεάτρου. Κάποιος στο άκουσμα μιας παράστασης που σχετίζεται με μια επανάσταση στη Ρωσία, θα θεωρούσε ότι πρόκειται για ένα έργο άοσμο, άνευρο και παλαιομοδίτικο. Μια παράσταση που οι ιδέες θα ξεφουρνίζονται η μία μετά την άλλη, κατακλύζοντας τον θεατή με ένα ακραίο βερμπαλισμό που θα τον έκαναν να χάσει το ενδιαφέρον του μέσα στα πρώτα λεπτά. Ο Ασπιώτης, καταφέρνει και καθαρίζει το έργο από οποιαδήποτε σκόνη που είναι ταυτισμένη η ιστορία, εμφυσεί έναν αέρα ανανέωσης και δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για να μην χαθεί ούτε λεπτό πάνω στη σκηνή. Ο θεατής καταλήγει να ενδιαφέρεται τόσο για τους χαρακτήρες όσο και για την ιστορία την ίδια. Για γεγονότα που ίσως αγνοούσε αλλά που με συγκεκριμένες σκηνοθετικές πινελιές φωτίζουν το πόσο σχετικά είναι ακόμα και σήμερα.
Η αποκαλούμενη εξέγερση των απόκληρων αλλά και όπως κάθε θεατρικό έργο που εξιστορεί πολύπλοκες καταστάσεις, συνήθως είναι πολυπρόσωπο. Άρα με δυσκολία μια θεατρική παραγωγή μπορεί να αντέξει να έχει επί σκηνής όλους τους ηθοποιούς που απαιτεί το έργο, εκτός και αν μιλάμε για την κρατική σκηνή. Στην παράσταση Η Κόρη του Λοχαγού γίνεται κάτι που πρέπει να το ζήσεις για να το καταλάβεις. Μια παράσταση με πέντε ηθοποιούς μοιάζει λες και συνεχώς στη σκηνή μπαινοβγαίνουν διαρκώς ηθοποιοί. Σε αυτή τη παράσταση, οι πέντε ηθοποιοί, γίνονται το απόλυτο δοχείο για να ”ζήσουν” δέκα και δεκαπέντε χαρακτήρες και εσύ να νομίζεις ότι διαρκώς βλέπεις κάποιον άλλον. Ειδικά, ο Παντελής Δεντάκης, σε ένα υποκριτικό κρεσέντο κάνει εναλλαγή σε δυο χαρακτήρες για αρκετά λεπτά και πιστεύει ότι κυριολεκτικά βλέπεις και τα δυο άτομα συγχρόνως.
Βέβαια ο Μιχάλης Οικονόμου, η Μαριάμ Ρουχάτζε, ο Σταύρος Σβήγκος και η Θάλεια Σταματέλου έχουν ανάλογες στιγμές και για αυτό άλλωστε όλοι μαζί δημιουργούν μια σκηνική συνθήκη που πρέπει να βιώσεις.
Ένα τελευταίο ατού της παράστασης είναι τα σκηνικά από τη Ζωή Μολυβδά Φαμέλη. Η παράσταση Η Κόρη του Λογαχού καταφέρνει να είναι αυτό το ζωντανό κύτταρο επί σκηνής γιατί τα σκηνικά της παράστασης είναι μέρος του θιάσου και όχι ένας τετριμμένος χώρος με τρεις τοίχους.
Μια παράσταση που αριστεύει σε όλα. Μια παράσταση που είναι σοβαρή εκεί που πρέπει να είναι και σπάει το τέταρτο τοίχο εκεί που χρειάζεται. Μια παράσταση που προσφέρει μια θεατρική εμπειρία που θα τη θυμάται ο θεατής για χρόνια μετά το πέρας της.
Για εισιτήρια εδώ.
Βασιλακόπουλος Χρήστος